Tadeusz Åšlusarski
27.10.2000
Edycja 2000 >>

Tadeusz Åšlusarski ps. Åšlusarz (ur. 19 maja 1950 w Å»arach, zm. 17 sierpnia 1998 pod Ostromicami) – polski lekkoatleta, który specjalizowaÅ‚ siÄ™ w skoku o tyczce.

Trzykrotny uczestnik igrzysk olimpijskich – w pierwszy swoim starcie w Monachium (1972) nie zaliczyÅ‚ żadnej wysokoÅ›ci w finale; cztery lata później w Montrealu zdobyÅ‚ zÅ‚oty medal, a w 1980 w Moskwie zajÄ…Å‚ drugie miejsce. Dwukrotny halowy mistrz Europy oraz srebrny medalista uniwersjady.

Syn Ignacego i Cecylii Grzmil. UrodziÅ‚ siÄ™ w Å»arach w robotniczej rodzinie. W 1969 ukoÅ„czyÅ‚ w rodzinnym mieÅ›cie technikum samochodowe, a w 1978 zostaÅ‚ absolwentem poznaÅ„skiej Akademii Wychowania Fizycznego. TrzynaÅ›cie razy stawaÅ‚ na podium (w tym 5 razy na jego najwyższym stopniu) mistrzostw Polski seniorów. W latach 1972–1985 19 razy broniÅ‚ barw narodowych w meczach miÄ™dzypaÅ„stwowych, odnoszÄ…c w nich 6 zwyciÄ™stw indywidualnych. Czterokrotny rekordzista Polski. 29 maja 1976 podczas zawodów ligi lekkoatletycznej wraz z WÅ‚adysÅ‚awem Kozakiewiczem wynikiem 5,62 ustanowiÅ‚ rekord Europy, a 8 lutego 1976 w Warszawie pobiÅ‚ halowy rekord Å›wiata wynikiem 5,56. W 1976 roku zajÄ…Å‚ piÄ…te miejsce w plebiscycie PrzeglÄ…du Sportowego, a w 1980 w tymże plebiscycie byÅ‚ ósmy. W 2009 roku zajÄ…Å‚ drugie miejsce wÅ›ród tyczkarzy w konkursie na najlepszych zawodników 90-lecia Polskiego ZwiÄ…zku Lekkiej Atletyki przegrywajÄ…c jedynie z WÅ‚adysÅ‚awem Kozakiewiczem. ZginÄ…Å‚, wraz z WÅ‚adysÅ‚awem Komarem, 17 sierpnia 1998 w wypadku samochodowym niedaleko Wolina. ZasÅ‚użony mistrz sportu, odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz poÅ›miertnie Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Kariera sportowa

Sport zaczÄ…Å‚ uprawiać w czasie nauki w szkole podstawowej. W 1962 roku, za namowÄ… nauczyciela wychowania fizycznego Henryka Jacha, zostaÅ‚ zawodnikiem klubu MKS SokóÅ‚ Å»ary. PoczÄ…tkowo startowaÅ‚ w zawodach dzieci i mÅ‚odzieży w różnych konkurencjach (biegach sprinterskich, skoku wzwyż, skoku w dal oraz czwórboju lekkoatletycznym). W latach 1964–1969 byÅ‚ uczniem żarskiego technikum samochodowego. W szkole tej po raz pierwszy spotkaÅ‚ siÄ™ ze skokiem o tyczce. Jego wychowawcÄ… szkolnym byÅ‚ wówczas propagator skoku o tyczce Grzegorz Kurkiewicz. WÅ‚aÅ›nie Kurkiewicz przygotowaÅ‚ Åšlusarskiego do uprawiania tej konkurencji lekkoatletycznej. Swój pierwszy skok o tyczce Åšlusarki oddaÅ‚ na szkolnej sali gimnastycznej należącej do żarskiego technikum, uzyskujÄ…c w tej próbie wysokość 2,75. W czasie maÅ‚ego memoriaÅ‚u Janusza KusociÅ„skiego w Poznaniu zawodnik SokoÅ‚a Å»ary zostaÅ‚ dostrzeżony przez ówczesnego trenera reprezentacji Andrzeja KrzesiÅ„skiego. W 1968 roku zajÄ…Å‚ 6. miejsce na europejskich igrzyskach juniorów, a wkrótce potem przeniósÅ‚ siÄ™ do Warszawy i rozpoczÄ…Å‚ treningi w klubie Skra.

1971 – 1975

W 1971 roku zdobyÅ‚ pierwszy w karierze medal mistrzostw kraju zajmujÄ…c trzecie miejsce w zawodach na stadionie stoÅ‚ecznej Skry. Kolejny sezon przyniósÅ‚ mu już tytuÅ‚ mistrza Polski[6]. 6 sierpnia 1972 w Bydgoszczy skaczÄ…c na wysokość 5,29 poprawiÅ‚ o 9 centymetrów należący do Wojciecha Buciarskiego oraz Tadeusza Olszewskiego rekord Polski. DwanaÅ›cie dni później – 18 sierpnia – w Warszawie poprawiÅ‚ ten wynik jeszcze o centymetr ustalajÄ…c rekord kraju na poziomie 5,30. Swój pierwszy start w igrzyskach olimpijskich zakoÅ„czyÅ‚ nie zaliczajÄ…c żadnej próby w finale. Także w roku 1972 po raz pierwszy wystÄ…piÅ‚ w meczu miÄ™dzypaÅ„stwowym (przeciwko Wielkiej Brytanii). W 1973 zostaÅ‚ wicemistrzem Polski, a rok później w szwedzkim Göteborgu osiÄ…gnÄ…Å‚ pierwszy miÄ™dzynarodowy sukces wygrywajÄ…c halowe mistrzostwa Europy. Kilka miesiÄ™cy później na Stadio Olimpico w Rzymie byÅ‚ siódmy podczas czempionatu Starego Kontynentu na otwartym stadionie. 20 czerwca 1974 wynikiem 5,42 po raz trzeci w karierze poprawiÅ‚ rekord Polski. Na mistrzostwach Polski w Bydgoszczy w 1975 zdobyÅ‚ ponownie zÅ‚oty medal.

Igrzyska Olimpijskie 1976

Sezon olimpijski zaczÄ…Å‚ siÄ™ dla Åšlusarskiego bardzo dobrze. Najpierw 8 lutego w Warszawie poprawiÅ‚ halowy rekord Å›wiata (5,65), a 29 maja w Bydgoszczy wraz z WÅ‚adysÅ‚awem Kozakiewiczem zostaÅ‚ rekordzistÄ… Europy. Po tych sukcesach tyczkarz doznaÅ‚ kontuzji: zerwaÅ‚ Å›ciÄ™gno i skrÄ™ciÅ‚ stopÄ™. Wyjazd na igrzyska do Montrealu zawdziÄ™cza trenerowi KrzesiÅ„skiemu, który wywalczyÅ‚ dla niego miejsce w reprezentacji. Åšlusarski nie byÅ‚ w Kanadzie faworytem. Eliminacje rozegrano 24 lipca, zaÅ› konkurs finaÅ‚owy odbyÅ‚ siÄ™ dwa dni później. Tyczkarz skakaÅ‚ z tzw. blokadÄ…. W eliminacjach pokonaÅ‚ wysokość 5,10 i z dopiero szesnastym rezultatem awansowaÅ‚ do finaÅ‚u. Podczas finaÅ‚u tylko trzy skoki, zaliczone w pierwszych próbach wysokoÅ›ci 5,20; 5,40 oraz 5,50, daÅ‚y mu zÅ‚oty medal. Tym ostatnim wynikiem ustanowiÅ‚ nowy rekord olimpijski. PróbowaÅ‚ jeszcze poprawić ten wynik jednak trzy próby na 5,55 byÅ‚y nieudane.

1977 – 1979

W latach 1977–1979 Åšlusarski zdobywaÅ‚ srebrne medale mistrzostw Polski seniorów. Podczas rozgrywanej w Sofii w 1977 roku uniwersjady zajÄ…Å‚ drugie miejsce przegrywajÄ…c tylko z kolegÄ… z reprezentacji WÅ‚adysÅ‚awem Kozakiewiczem. Rok później w Mediolanie zdobyÅ‚ drugie w karierze zÅ‚oto halowego czempionatu Starego Kontynentu. ZupeÅ‚nie nie udaÅ‚ mu siÄ™ wystÄ™p, w Pradze na mistrzostwach Europy (1978) gdzie nie zaliczyÅ‚ żadnej wysokoÅ›ci w eliminacjach i nie zostaÅ‚ sklasyfikowany. W kolejnym sezonie byÅ‚ drugi w zawodach póÅ‚finaÅ‚u pucharu Europy ulegajÄ…c tylko reprezentantowi RFN Güntherowi Lohre.

Igrzyska Olimpijskie 1980

W 1980 roku sezon zaczÄ…Å‚ od nieudanego startu w halowych mistrzostwach Europy, podczas których nie zaliczyÅ‚ żadnej wysokoÅ›ci w finale. Podczas zawodów na stadionie Łużniki 28 lipca Åšlusarski ex aequo ze swoim reprezentacyjnym kolegÄ… Mariuszem Klimczykiem wygraÅ‚ skokiem na wysokość 5,40 eliminacje. FinaÅ‚ skoku o tyczce odbywaÅ‚ siÄ™ tego samego dnia – dziesiÄ…tego dnia igrzysk, podczas których Polacy nie zdobyli jeszcze zÅ‚otego medalu. W olimpijskim finale podobnie jak cztery lata wczeÅ›niej w Montrealu zaliczyÅ‚ tylko trzy wysokoÅ›ci: 5,35; 5,55 oraz 5,65. OstatniÄ… z tych wysokoÅ›ci udaÅ‚o mi siÄ™ przeskoczyć w ostatniej próbie wyrównujÄ…c tym samym rekord olimpijski. Ostatecznie Åšlusarski byÅ‚ drugi ex aequo z zawodnikiem ZSRR Konstantinem WoÅ‚kowem, a zawody wygraÅ‚ WÅ‚adysÅ‚aw Kozakiewicz z wynikiem 5,78 (byÅ‚ to nowy rekord Å›wiata).

Po 1981

Po igrzyskach w Moskwie Åšlusarski nie odniósÅ‚ już żadnych znaczÄ…cych miÄ™dzynarodowych sukcesów w sporcie poza zajÄ™ciem 4. miejsca w 1983 roku podczas pierwszych w historii mistrzostw Å›wiata[15]. W 1983 roku wystÄ…piÅ‚ także w halowych mistrzostwach Europy oraz finale pucharu Europy. W 1985 po raz ostatni reprezentowaÅ‚ PolskÄ™ w meczu miÄ™dzypaÅ„stwowym (przeciwko WÅ‚ochom), a w 1986 roku w GrudziÄ…dzu zdobyÅ‚ swój ostatni medal mistrzostw Polski (brÄ…zowy). KarierÄ™ zakoÅ„czyÅ‚ w 1988 roku.

Po zakończeniu kariery

Karierę sportową zakończył w 1988 roku mając 38 lat. Decyzję o zaprzestaniu czynnego uprawiania skoku o tyczce przekładał wiele lat. W ostatnich latach kariery wyjechał do Szwecji aby trenować, a jednocześnie pracować. Po powrocie do Polski był trenerem w Skrze oraz w lokalnym klubie w Otwocku, gdzie mieszkał. W tej podwarszawskiej miejscowości pracował jako nauczyciel w-fu w miejscowym liceum im. Gałczyńskiego.

Śmierć, pogrzeb, upamiętnienie

ZginÄ…Å‚ 17 sierpnia 1998 w wypadku samochodowym na drodze krajowej nr 3 (E65) pod Ostromicami w gminie Wolin. W zdarzeniu tym Å›mierć ponieÅ›li także dwaj inni polscy lekkoatleci – pasażer Åšlusarskiego, mistrz olimpijski w pchniÄ™ciu kulÄ… WÅ‚adysÅ‚aw Komar, oraz jadÄ…cy drugim samochodem sprinter, mistrz Polski w biegu sztafetowym, JarosÅ‚aw Marzec.W miejscu gdzie rozbiÅ‚ siÄ™ samochód Komara i Åšlusarskiego ustawiono pomnik pamiÄ™ci wybitnych sportowców. Imieniem tragicznie zmarÅ‚ego tyczkarza nazwano stadion Startu Otwock oraz przylegajÄ…cÄ… do niego ulicÄ™. ZostaÅ‚ pochowany wraz z WÅ‚adysÅ‚awem Komarem w alei zasÅ‚użonych na warszawskich PowÄ…zkach. W jego rodzinnych Å»arach oraz w Otwocku odbywajÄ… siÄ™ tyczkarskie memoriaÅ‚y im. Tadeusza Åšlusarskiego.

ŹródÅ‚o: Wikipedia

Powrót