Andrzej Zawada

Maria Andrzej Zawada (ur. 16 lipca 1928 w Olsztynie, zm. 21 sierpnia 2000 w Warszawie) – polski himalaista, z wyksztaÅ‚cenia inżynier sejsmolog, pionier himalaizmu zimowego, autor filmów i fotografii z wypraw wysokogórskich, wspóÅ‚autor książek alpinistycznych (m.in. Ostatni atak na Kunyang Chhish, 1973). Honorowy czÅ‚onek brytyjskiego Alpine Club, francuskiego Groupe de Haute Montagne oraz The Explorers Club. ByÅ‚ mężem aktorki Anny Milewskiej.

UrodziÅ‚ siÄ™ w Olsztynie, w Prusach Wschodnich, gdzie jego ojciec Filip Zawada byÅ‚ konsulem RP. StudiowaÅ‚ fizykÄ™ i geofizykÄ™ we WrocÅ‚awiu i w Warszawie. W 1959 kierowaÅ‚ pierwszym przejÅ›ciem zimowym caÅ‚ej grani gÅ‚ównej Tatr. W 1965 dokonaÅ‚ drugiego przejÅ›cia drogi Bonattiego i Gobbiego na Wielkim Filarze Narożnym Mont Blanc. ByÅ‚ organizatorem i kierownikiem licznych wypraw wysokogórskich, m.in. w 1971 dokonaÅ‚ pierwszego wejÅ›cia na Kunyang Chhish (7852 m n.p.m.) w Karakorum, w 1973 pierwszego zimowego wejÅ›cia wraz z Tadeuszem Piotrowskim na szczyt siedmiotysiÄ™czny Noszak (7485 m n.p.m.) w Hindukuszu, w 1977 pierwszego przejÅ›cia póÅ‚nocnej Å›ciany Koh-i Mandaras (6628 m n.p.m.).

Wydane przez władze nepalskie potwierdzenie zimowego zdobycia w 1980 przez polską ekspedycję pod kierownictwem Andrzeja Zawady szczytu Sagarmatha (Czomolungma)

Grób Andrzeja Zawady na Cmentarzu PowÄ…zkowskim w Warszawie

ByÅ‚ kierownikiem wyprawy, która dokonaÅ‚a pierwszego zimowego wejÅ›cia na Mount Everest w 1980 (Krzysztof Wielicki i Leszek Cichy stanÄ™li na szczycie 17 lutego), a nastÄ™pnie wiosennej w tym samym roku, podczas której Andrzej Czok i Jerzy Kukuczka poprowadzili nowÄ… drogÄ™ na wierzchoÅ‚ek najwyższego szczytu Ziemi.

ProwadziÅ‚ również zimowÄ… wyprawÄ™ na Czo Oju na przeÅ‚omie 1984 i 1985, podczas której 12 lutego szczyt zdobyli (nowÄ… drogÄ…, do dziÅ› nie powtórzonÄ…) – Maciej Berbeka i Maciej Pawlikowski oraz trzy dni później Zygmunt Andrzej Heinrich i Jerzy Kukuczka, dla którego byÅ‚o to drugie wejÅ›cie na oÅ›miotysiÄ™cznik podczas jednego sezonu zimowego (osiÄ…gniÄ™cia tego do dziÅ› nikt nie powtórzyÅ‚).

Na przeÅ‚omie 1987 i 1988 poprowadziÅ‚ pierwszÄ… zimowÄ… wyprawÄ™ na K2. Wyprawa nie osiÄ…gnęła szczytu, jednak podczas niej Maciej Berbeka jako pierwszy czÅ‚owiek w historii przekroczyÅ‚ zimÄ… granicÄ™ 8000 m w Karakorum, zdobywajÄ…c 6 marca przedwierzchoÅ‚ek Broad Peak – Rocky Summit (8030 m).

Zmarł 21 sierpnia 2000 w Warszawie wskutek choroby nowotworowej. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.

ŹródÅ‚o: Wikipedia